M.S 627’de Tong Yabgu Kağan tahta geçtiğinden beri Batı Göktürk Devleti altın çağını yasıyordu, hiç bir Yabgu toprakları bu kadar genişletememişti. Bir sonraki hedef ise yine belliydi, Sasanileri hükmü altına alıcaktı.
Tong Yabgu, Sasanilere bir elçi yollayıp savaşmadan teslim olmalarını öneren bir mektup yazıp yollattırır.
"Ben, Tengri tarafından üstün kılınmış Aşina soyunun Batı Göktürk Devleti´nin Kağanı, Kuzeyin Efendisi Tong Yabgu Kağan . Türk’e karsı gelmek Tengri’ye karşı gelmektir, Türk´lere karşı koymak kimsenin haddine değildir. Elçimle beraber Devletime 3 sandık dolusu altın yollarsanız oraya Tudun atayıp bana itaat etmeyi kabul ederseniz savaşmaktan vazgeçerim"
Sasani Imparatoru II. Hüsref, Ortadoğuyu kendi hükmü altına almış güçlü bir orduya sahipti. Bu teklifi kabul etmesi icin bir nedeni olamazdı. Yazılan mektup II. Hüsref´in gözünü karartmış, deli etmişti.
Tong Yabgu´nun gönderdiği Elçiye işkence yapıp bedenini parçalayarak 3 sandık içine koyarlar, bacakları bir sandıkta, kolları bir sandıkta, başı bir sandıkta kervan hazırlatıp sandıkları Tong Yabgu´ya yollatır.
Günlerce, yol aldıktan sonra kervan Tong Yabgu’ya ulaşır. Sasanilerin savaştan vazgeçip altın dolusu sandıkların geldiği sanılır. Sandıklar açıldığında, gönderilen elçinin parçalanmış cesedini bulurlar.
Evren yaratıldığından beri kimse Türklerle bu kadar eğlenmemişti. Bunun üzerine Tong Yabgu, Orduyu kurduktan sonra zaman kaybetmeden II. Hüsref´in saklandığı Debrent kalesine akın eder.
Kale ok yağmuruna tutulur, duvardakileri öldürüp, merdivenleri duvarlara dayadıktan sonra kalenin içine girmek fazla sorun olmaz. Tong Yabgu´nun içine Erlik’in ruhu girmiş gibiydi, kalenin içinde bulunan hiç kimseyi sağ bırakmadılar canlı olan ne varsa yakıp yıktılar.
Movses Kaghankatvatsi, Derbent Kale´sinin kuşatmasını şöyle dile getirir:
“Türkler, denizdeki dalgalar gibi bir anda Kariye’ye girdiler ve önlerine çıkan her şeyi yok ettiler. Şehirde terör estiren saldırganlar çirkin, gözleri çekik ve kapaksızdı. Önce şehre doğru okçuların okları yağdı, sonraysa şehrin cadde ve sokaklarında önlerine çıkan herkesi vahşi bir kurt gibi katlettiler.”
Türk´e ya itaat edeceksin yada öleceksin…
Ayrıca Tang Kitabı’nda da Tong Yabgu ve saltanat dönemi ile ilgili bilgiler vardır. Kitapta Tong Yabgu saltanatı, Batı Göktürk Kağanlığı’nın altın dönemi olarak ifade edilir :
« Tong Yehu Kağan cesur, kurnaz ve savaş sanatında iyi bir adam. Bu sayede kuzeydeki Tiele(Türük-Türk) kabilelerini, batıda karşı karşıya olduğu Sasanileri ve güneyde bağlantılı olduğu Kaşmira bölgesini kontrol altında tutabiliyor. Tüm ülkeler ona tabii. Eli ok ve yay tutan on binlerce erkek sayesinde batı üzerinde büyük bir güç ve baskı kurdu. Wusun’u ele geçirerek çadırını kuzey Taşkent’teki Qianquan’a taşıdı. Batıda yer alan tüm prensler bölgelerini Türkler adına idare etmeye başladı. Tong Yabgu ise bu bölgelere birer tudun gönderdi. Batı Türklerinin devleti daha önce hiçbir dönem böylesine bir güce ulaşamamıştı. »
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder